Depresja dwubiegunowa? Zarządzaj samym sobą.

Być może zaprotestujesz: „Skoro straciłem kontrolę nad sobą, to jak mogę sobą zarządzać?” A jednak przeczytaj do końca. Zarządzanie samym sobą w zmaganiach z doświadczeniami określanymi jako „depresja dwubiegunowa”* może przybierać rozmaite formy. Najbardziej istotne jest jednak to, abyś aktywnie podejmował decyzje dotyczące twojego stanu psychicznego. Dlaczego to takie ważne i co składa się na „zarządzanie sobą”?

Przejmij kontrolę nad swoim zdrowiem

Bez względu na swój stan emocjonalny, każdy człowiek w jakimś stopniu stanowi sam o sobie. Nawet decyzja o udaniu się (lub nie) na spotkanie z lekarzem czy psychologiem jest zarządzaniem sobą i swoim stanem. Nawet jeśli to ktoś inny umówił cię na spotkanie, to twoja decyzja sprawiła, że tam dotarłeś lub nie. Odzyskiwanie kontroli nad swoim stanem często sprowadza się do nauki wczesnego rozpoznawania sygnałów zmiany nastroju oraz sposobów radzenia sobie z „górkami” i „dołkami”. Co pomocne dla kogoś innego, nie koniecznie będzie pomocne dla ciebie, dlatego ważne abyś uznał siebie za eksperta i zarazem menadżera swoich przeżyć.

 

Bycie ekspertem od przeżyć i zarządzenie samym sobą nie oznacza oczywiście, że musisz to robić w pojedynkę. Tak samo, jak menadżer ma zespół ludzi pracujących nad projektem, tak samo ty powinieneś dobrać sobie osoby do współpracy. Wiele osób z powodzeniem radzi sobie z depresją dwubiegunową z pomocą rodziny, przyjaciół, lekarzy i psychologów. Nie oznacza to jednak, że osoba zarządzająca sobą musi przyjmować na siebie winę, jeśli znów doświadczy problematycznych stanów. Przecież zewnętrzne wydarzenia mogą wpłynąć na najlepiej zarządzany projekt. Podobnie jak menadżer nie powinien tracić pracy z uwagi na to, że statek wiozący gotowe produkty zatonął w trakcie sztormu, tak samo ty nie możesz tracić roli eksperta, dlatego że zdarzyło ci się potknięcie.

 

Do tego aby zarządzać swoim stanem oczywiście potrzebujesz odpowiedniej wiedzy oraz umiejętności. Musisz wiedzieć czym właściwie jest ta depresja dwubiegunowa. Bardzo prawdopodobne, że masz już pewne informacje lub właśnie je zdobywasz (i tak trafiłeś na ten artykuł). Możliwe jednak, że w całej zgromadzonej przez ciebie wiedzy są pewne luki. Dobrym miejscem do uzupełnienia potrzebnych kawałków są grupy wsparcia dla osób z zaburzeniami afektywnymi, fora i grupy służące taką wiedzą oraz gabinet psychoterapeuty lub lekarza psychiatry. Zarządzanie sobą z pomocą specjalistów działa najlepiej wtedy, gdy obie strony uznają swoją wiedzę, doświadczenie i obszar ekspertyzy.

 

 

Przekonania dotyczące zdrowia a zarządzanie samym sobą

 

Sposób w jaki myślisz o swoim zdrowiu ma ogromny wpływ na to, w jaki sposób i w jakim stopniu zaangażujesz się w to całe zarządzanie samym sobą. Być może masz wujka, któremu lekarz powtarza, że ma za wysoki poziom cholesterolu i powinien przejść na dietę? A wujek zajadając ociekającą tłuszczem karkówkę powtarza, że on tego „cholesterola” nie widział, więc nie wierzy w jego istnienie? No właśnie, dopóki ty myślisz jedno, a osoba która ma ci pomóc, myśli zupełnie coś innego, niemożliwe będzie osiągnięcie założonego przez was celu. Tak samo trudno będzie ci się zaangażować i stosować do ustaleń, jak wujkowi trzymać z dala od karkówki.

 

Dlatego na wstępie trzeba ustalić, czym dla ciebie jest depresja dwubiegunowa. Inne decyzje będziesz podejmował myśląc o tym, co się z tobą dzieje jak o trwającym do końca życia zaburzeniu biologicznym nad którym nie masz wielkiej kontroli, a zupełnie inne jeśli będziesz to traktował na przykład jako część swojej osobowości nad którą masz sporą kontrolę. Z tego wynika kolejny punkt…

 

Depresja dwubiegunowa – utrudnienia w zarządzaniu sobą?

 

Podejście, kładące nacisk na to, aby osoba doświadczająca problemów dwubiegunowych mogła decydować o sobie i swoim leczeniu, cieszy się rosnącą popularnością. Jest jednak stosunkowo nowe i dlatego, mimo jasnych dowodów na jego skuteczność, może napotykać opór zarówno ze strony lekarzy i terapeutów, jak i osób poszukujących pomocy.

 

Istnieje prawdopodobieństwo, że specjalista do którego się zgłosisz, będzie trzymał się tradycyjnej roli eksperta, który „wie lepiej”. Nie zrozum mnie źle. Lekarz rzeczywiście będzie wiedział lepiej pewne rzeczy, np. jakie są skutki uboczne leków; w jakiej dawce powinieneś przyjmować leki, kiedy i w jaki sposób je zmieniać. Terapeuta też będzie pewne rzeczy wiedział lepiej, np. czy to dobry pomysł, żeby zakończyć terapię, w jakiej częstotliwości powinny odbywać się spotkania. Natomiast istotne jest to, że to ty wiesz lepiej czego doświadczasz, jak się czujesz z jakimś rodzajem leczenia i w jaki sposób chcesz zarządzać swoimi stanami.

 

Z drugiej strony tobie też może nie być łatwo przyjąć na siebie rolę menadżera własnych stanów i wiążącą się z tym odpowiedzialność. Może to wzbudzać niechęć albo rozmaite obawy. W pewnym sensie łatwiej zdać się na tego „kogoś, kto wie lepiej” i jego obarczyć całą winą za każde poślizgnięcie. Może też być tak, że nie widzisz problemu w tym, co się z tobą dzieje. A skoro tak, to może być ci trudno zaangażować się w jakiekolwiek zarządzanie. W końcu czym tu zarządzać, skoro nie ma problemu? Pytanie tylko, czy problemu nie ma czy też wolisz go nie dostrzegać?

 

Tak czy inaczej, badania jasno wskazują, jak bardzo pomocne jest aktywne podejmowanie decyzji i zarządzanie sobą przez osobę zmagającą się z problematycznymi stanami zwanymi depresją dwubiegunową. Dlatego jakkolwiek myślisz o tym, co się z tobą dzieje, staraj się aktywnie podejmować decyzje o sobie samym.

 

*depresja dwubiegunowa – prawidłowa nazwa medyczna brzmi „choroba afektywna dwubiegunowa”, jednak z uwagi na popularność określenia potocznego jest ono przeze mnie używane naprzemiennie z pozostałymi formami (choroba afektywna dwubiegunowa, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, cyklofrenia)

 

Uwaga: Powyższy artykuł powstał w oparciu o raport Brytyjskiego Towarzystwa Psychologicznego „Understanding Bipolar Disorder” (2010). Raport w języku angielskim dostępny jest bezpłatnie na stronie BPS
 

Autorka:

Karina Wiencelewska jest psychologiem, psychoterapeutą o specjalizacji systemowej. Potrzebujesz dodatkowych informacji na opisany temat lub chcesz umówić się na konsultacje? Zadzwoń: +48 514 725 256. Możesz też skontaktować się poprzez email gabinet@pomostkrakow.pl lub Skype karina.wiencelewska

Karina Wiencelewska

- psycholog,
psychoterapeuta

 

514 725 256

 

 

gabinet@pomostkrakow.pl

 

 

Strona gabinetu na FB