Wszystkie konflikty, nieważne małe czy duże, powstają na gruncie różnic. Pojawiają się gdy ludzie nie zgadzają się co do wartości, celów, motywacji czy poglądów. Czasami te różnice są błahe, a mimo to konflikt wywołuje silne emocje. Oznacza to zwykle, że u jego podłoża tkwią bardzo głębokie potrzeby. Jeśli więc zastanawiasz się, jak rozwiązać konflikt w związku, w pierwszej kolejności postaraj się zrozumieć jego źródło.
Różni ludzie, różne potrzeby
Większość ludzi ma potrzebę by inni ich rozumieli i wspierali, szanowali i doceniali. Potrzebujemy bezpieczeństwa, bliskości, intymności. Jednak sposoby w jaki potrzeby te są zaspakajane u różnych osób bywają rozmaite. Jedne z największych wyzwań w relacjach zarówno osobistych jak i zawodowych, pojawiają się gdy ludzie różnią się w zakresie potrzeby komfortu i bezpieczeństwa.
Wyobraźmy sobie konflikt pomiędzy potrzebą bezpieczeństwa i przetrwania a potrzebą eksploracji i podejmowania ryzyka. Najłatwiej widoczny jest on w relacji rodzica z małym dzieckiem. Maluch ma potrzebę poznawania otoczenia, a ulica czy przepaść wydaje się szalenie ciekawa i wychodzi naprzeciw tej potrzebie. Natomiast rodzic potrzebuje chronić dziecko, więc ogranicza mu możliwość eksploracji przepaści. To właśnie staje się kością niezgody pomiędzy nimi.
Potrzeby obu stron powinny odgrywać ważną rolę w długodystansowych związkach, jeśli mają one mieć szanse powodzenia. Każda ze stron zasługuje na szacunek i branie pod uwagę jej potrzeb. W osobistych związkach brak zrozumienia dla różnic w potrzebach może przyczyniać się do kłótni, zwiększenia dystansu, a w końcu do rozstania. Z kolei w miejscu pracy różnice te leżą często u podłoża trudnych dyskusji i niosą efekt w postaci zerwanych kontraktów, mniejszych zysków i utraty pracy. Jeśli potrafisz uznać zasadność różnic w potrzebach i jesteś otwarty na badanie ich w atmosferze zrozumienia, otwierasz możliwość rozwiązania problemu, zbudowania zespołu, poprawy relacji.
Kilka ważnych faktów na temat konfliktów:
- Konflikt jest czymś więcej niż nieporozumieniem. To sytuacja, w której jedna lub obie strony dostrzegają zagrożenie (bez względu na to czy niebezpieczeństwo rzeczywiście istnieje).
- Ignorowane konflikty mają tendencję do rozrastania się. Ponieważ konflikty obejmują postrzeganie zagrożenia dla naszego dobrostanu, pozostają z nami tak długo, aż stawimy im czoła i rozwiążemy je.
- Na konflikt reagujemy raczej w oparciu o nasze postrzeganie sytuacji, nie koniecznie zwracamy uwagę na obiektywne fakty. Nasze postrzeganie pozostaje natomiast pod wpływem naszych życiowych doświadczeń, wartości, wierzeń, kultury.
- Konflikty pociągają za sobą silne emocje. Człowiek, który nie czuje się dobrze ze swoimi emocjami lub całkowicie traci nad nimi kontrolę pod wpływem stresu, nie będzie w stanie skutecznie rozwiązywać konfliktów.
- Konflikty są szansą na rozwój. Skuteczne poradzenie sobie z konfliktem w związku buduje zaufanie. Możemy czuć się bezpiecznie wiedząc że relacja przetrwa różnice zdań i próby sił.
Konflikt może wydawać się bardziej zagrażający niż jest w rzeczywistości
Boisz się konfliktów lub unikasz ich za wszelką cenę? Na postrzeganie konfliktów wpływają nasze uprzednie doświadczenia. Komu konflikt kojarzy się z bardzo trudnymi, bolesnymi czy wręcz przerażającymi wspomnieniami z poprzednich związków lub wczesnego dzieciństwa, temu trudno będzie radzić sobie z codziennymi nieporozumieniami. Nie będzie wiedział jak rozwiązać konflikt w związku. Może spór jak na coś niebezpiecznego, upokarzającego, demoralizującego czy coś czego należy się bać. Jeśli w dodatku doświadczenia z wczesnego etapu życia pozostawiły w nim poczucie braku kontroli czy bezsilności, konflikty mogą powodować silne urazy.
Postrzeganie konfliktu jako czegoś niebezpiecznego niesie ryzyko samospełniającej się przepowiedni. Trudno poradzić sobie z problemem od ręki w zdrowy sposób, wkraczając w sytuację konfliktową z poczuciem zagrożenia. Wzrasta wtedy prawdopodobieństwo wyłączenia się lub wybuchu złości. W efekcie konflikt rzeczywiście staje się zagrażający. Przepowiednia się sprawdza.
Jak rozwiązać konflikt w związku?
Wiele zależy od umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami. Konflikt pociąga za sobą silne emocje i może prowadzić do poczucia zranienia, rozczarowania i dyskomfortu. Potraktowany w niezdrowy sposób może stać się przyczyną powstania nienaprawialnych szkód, podziałów, urazów, a nawet rozstania. Jednak jeśli zająć się konfliktem w zdrowy sposób, przyczyni się on do wzrostu wzajemnego zrozumienia, zaufania i w efekcie wzmocnienia relacji.
Utrata kontaktu ze swoimi uczuciami w czasie konfliktu lub stres osiągający poziom, przy którym dostrzegalne są tylko podstawowe emocje, uniemożliwia zrozumienia własnych potrzeb. A jeśli nie znamy swoich potrzeb, trudno będzie komunikować się z innymi pozostając jednocześnie w kontakcie z tym, co naprawdę nas trapi. Przykładowo, pary zwykle kłócą się o drobiazgi typu: jak on wiesza ręcznik, jak ona wyciska pastę do zębów; podczas gdy w rzeczywistości kłopotem jest coś zupełnie innego. Jakaś głębsza potrzeba, bliskości, zrozumienia, szacunku, itp.
Radzenie sobie z konfliktem w związku wymaga umiejętności:
- Szybkiego radzenia sobie ze stresem przy jednoczesnym zachowaniu czujności i spokoju. Dzięki temu możesz trafnie odczytywać i interpretować informacje, zarówno te słowne, jak i niewerbalne.
- Zachowania kontroli nad emocjami i zachowaniem. W ten sposób możesz komunikować swoje potrzeby bez uciekanie się do grożenia czy karania innych.
- Brania pod uwagę wyrażanych uczuć oraz wypowiadanych słów drugiej osoby.
- Zachowania świadomości i szacunku dla różnic. Unikanie słów i gestów przejawiających brak poszanowania zwykle mocno przyspiesza rozwiązanie konfliktu.
Chcąc nauczyć się, jak rozwiązać konflikt w związku, trzeba zacząć od opanowania dwóch kluczowych umiejętności. Szybkiego redukowania stresu oraz zdolności do pozostawania w kontakcie ze swoimi nieprzyjemnymi emocjami. One pozwolą konstruktywnie reagować nawet w ogniu argumentów i postrzeganego ataku.
