Czy psycholog LGBT stosuje jakieś specyficzne podejście?

Zostałam kiedyś zagadnięta przez nowego pacjenta o to, czy istnieje jakaś specyficzna terapia dla osób z grupy LGBT. Odpowiedź brzmi nie. Terapeuta pracujący z osobą nieheteroseksualną stosuje takie same metody jak w pracy z każdym innym pacjentem.* Musi jednak mieć wzgląd na pewne aspekty, które w pracy z tą grupą są istotne. Jednym z ważnych czynników wpływających niebagatelnie na życie i zdrowie osób nieheteroseksualnych i transseksualnych jest obecnie stres mniejszościowy. Wiele osób, którym potrzebna jest pomoc psycholog LGBT cierpi z powodu problemów, które mają ogromny związek z tym zjawiskiem. Czym jest stres mniejszościowy i jak wpływa na życie i zdrowie?

Czym jest stres mniejszościowy?

Stres mniejszościowy polega na tym, że u członków stygmatyzowanych grup należących do mniejszości występuje stale podwyższony poziom stresu. Od dawna wiadomo, że wysoki chroniczny stres ma niszczycielski wpływ zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Często osoby żyjące w stałym stresie postanawiają zmienić sytuację, np. zmieniają pracę na mniej stresującą. W przypadku stresu mniejszościowego trudno o taką zmianę, bo napędzają go uprzedzenia i dyskryminacja obecne w społeczeństwie.

Źródła stresu mniejszościowego można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Kiedy mówimy o odrzuceniu, dyskryminacji, uprzedzeniach czy wręcz prześladowaniu mamy na myśli zewnętrzne źródła stresu. Tych rzeczywiście można się w pewnej mierze pozbyć zmieniając miejsce zamieszkania.

Obecność źródeł stresu na zewnątrz doprowadza jednak do pojawienia się źródeł stresu wewnątrz człowieka. Te są niedostępne dla zewnętrznego obserwatora, a jednak wielu moich pacjentów się z nimi zmaga lub zmagało przez długi czas. Należą do nich:

• ukrywanie własnej tożsamości, co często prowadzi do poczucia osamotnienia i wrażenia sztuczności w relacjach
• wzmożona czujność i niepokój związany z możliwymi uprzedzeniami w otoczeniu
• uwewnętrzniona nienawiść lub niechęć do własnej grupy

Brak zaakceptowania swojej seksualności, zmaganie się z homofobią i dyskryminacją, cierpienie z powodu odrzucenia przez kochane osoby, wszystko to może potencjalnie wywoływać znaczące emocjonalne i psychiczne cierpienie. Może przenikać różne aspekty życia, takie jak: samoocena, związki, a nawet zawód i decyzje dotyczące kariery. Przez to mogą mieć dewastujący wpływ na zdrowie i poczucie szczęścia.

Nie oznacza to, że jeśli jesteś osobą nieheteroseksualną twoje zdrowie i psychika muszą być zszargane. Niektórzy ludzie są bardziej odporni na stres, inni mniej. Dotyczy to również stresu mniejszościowego. Jest to związane z tym, że różnimy się temperamentem, zasobami do radzenia sobie ze stresem. Dlatego są ludzie, którzy mogą wykonywać zawód pilota, pielęgniarza na ostrym dyżurze, księgowego, brokera giełdowego podczas gdy inni mówią “Nie dałbym rady z takim stresem”. Podobnie jest z osobami należącymi do mniejszości. Jedni będą sobie z tym stresem radzili lepiej niż inni. Umiejętności radzenia sobie ze stresem można też jednak nabywać. W odrębnym artykule na tej stronie znajdziesz wskazówki, jak możesz samodzielnie radzić sobie ze stresem mniejszościowym.

W czym pomaga psycholog LGBT?

Psycholog LGBT może pomagać w radzeniu sobie ze stresem mniejszościowym i jego skutkami, jak też w problemach, które z opisanym zjawiskiem mogą nie mieć nic wspólnego. Z osobami nieheteroseksualnymi pracuję w takich samych kwestiach, z jakimi na terapię zgłaszają się osoby heteroseksualne. Ponadto, w szczególności proponuję terapię LGBT tym, którzy chcą:

• zdobyć pewność co do swojej seksualnej orientacji bądź tożsamości
• powiedzieć bliskim o swojej orientacji seksualnej i nie wiedzą jak to zrobić
• zostać zaakceptowani przez bliskich lub poradzić sobie z brakiem takiej akceptacji
• lepiej ułożyć sobie relacje partnerskie
• zaakceptować swą seksualną orientację i tożsamość
• profesjonalnego wsparcia w innego rodzaju wyzwaniach jakie niosą relacje partnerskie czy rodzinne

—-
* Nie podejmuję tu tematu pseudonaukowych praktyk określanych jako “terapia konwersyjna”, która uznawana jest za torturę, a co za tym idzie jest dla psychoterapeuty etycznie niedopuszczalną praktyką. Mam świadomość istnienia w Polsce ośrodków, które proponują takie oddziaływania, jednocześnie zwracam uwagę, że praktyka ta jest krytykowana zarówno przez towarzystwa psychologiczne, seksuologów, jak i organizacje takie jak ONZ.